آنژیوکت

آنژیوکت، سه راهی و هپارین لاک

آنژیوکت، همچنین به عنوان کاتتر درون وریدی یا IV کانول نیز شناخته می‌شود، یک دستگاه پزشکی است که برای دسترسی به داخل جریان خون استفاده می‌شود. این ابزار در طیف وسیعی از روش‌های پزشکی، از جمله تزریق مستقیم مایعات، داروها، و برخی مواد تشخیصی به جریان خون، کاربرد دارد.

ساختار آنژیوکت

1. نوک تیز فلزی (سوزن): برای وارد کردن کانول به داخل ورید به کار می‌رود.
2. کانول: یک لوله نازک و منعطف از جنس پلاستیک، که پس از ورود به درون ورید به جای می‌ماند.
3. هاب: قسمت اتصالی بین سوزن و کانول که برای راهنمایی و تثبیت کانول در هنگام ورود به درون ورید به کار می‌رود.
4. باله‌های فیکسیشن (وینگ): به منظور ثابت نگه‌داشتن آنژیوکت بر روی پوست پس از ورود به درون ورید.

کاربرد آنژیوکت

• تزریق داروها: زمانی که نیاز به اثر سریع دارویی یا تنظیم دقیق دوز آن است.
• تزریق مایعات: مایع‌درمانی برای مواردی نظیر کم آبی بدن یا تنظیم مواد معدنی بدن.
• تغذیه وریدی: تامین مواد مغذی به صورت مستقیم از طریق خون برای افرادی که نمی‌توانند از طریق دهان غذا بخورند.
• انتقال خون: اهدای خون یا فرآورده‌های خونی به بیماران نیازمند.

تست‌های تشخیصی: نمونه‌برداری خون برای انجام آزمایش‌های مختلف.

نکات مربوط به کاربرد آنژیوکت

کانول وریدی به دلیل کاربردهای گسترده و اهمیت حیاتی خود در ارائه مراقبت‌های پزشکی، از اجزای اصلی در اتاق‌های اورژانس، بخش‌های مراقبت ویژه و هر محیط بالینی است. البته، بیایید هر یک از این ابزارهای پزشکی را با جزئیات بیشتری توضیح دهیم:

• باید به صورت استریل مورد استفاده قرار بگیرد تا از بروز عفونت جلوگیری شود.
• با توجه به سایز ورید و نوع استفاده، اندازه‌ها و گیج‌های مختلفی از آنژیوکت وجود دارد.
• باید به طور منظم مورد بررسی قرار گیرد تا از عدم انسداد و عدم وجود نشانه‌های عفونت مطمئن شویم.
• در صورت استفاده طولانی مدت، ممکن است برای پیشگیری از عفونت و تجمع لخته‌های خون، نیاز به تعویض داشته باشد.

سه‌راهی آنژیوکت

سه‌راهی یا اسپلیتر آنژیوکت، یک تکه پلاستیکی با سه درگاه است که به انتهای کانول وصل می‌شود. یک درگاه به کانول متصل است و دو درگاه دیگر امکان ورود فلوئیدها یا داروها از طریق مسیرهای مختلف را می‌دهند. این امر به مراقبین بهداشتی اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به تعویض آنژیوکت یا تزریق‌های مکرر، چندین نوع دارو یا سرم را به طور همزمان تزریق کنند.

سه راهی آنژیوکت، که گاهی اوقات به آن تُری‌وِی (three-way) یا سه راهی وریدی نیز گفته می‌شود، یک قطعه پلاستیکی استریل است که به عنوان یک واسطه برای تزریق دارو یا مایعات به انژیوکت یا کانولی که در ورید فرد قرار دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وسیله دارای سه پورت یا درگاه است که به پرسنل پزشکی اجازه می‌دهد تا مایعات و داروهای مختلف را تزریق کنند یا خون بردارند، بدون آن که نیاز به برداشتن کانول از ورید باشد.

مشخصات سه راهی آنژیوکت

1. معمولا از مواد استریل پلاستیکی ساخته می‌شود.
2. دارای یک پورت ورودی که به کانول وصل می‌شود و دو پورت دیگر که می‌توانند به سرنگ یا لوله‌های تزریقی دیگر متصل شوند.
3. دارای یک مکانیزم داخلی برای باز یا بستن هر یک از مسیرهای سه‌گانه است. این مکانیزم می‌تواند چرخان باشد و به کاربر اجازه می‌دهد جریان مایعات را به یک یا چند جهت هدایت کند.

کاربرد سه راهی آنژیوکت

تزریق همزمان چندین نوع دارو یه مایعات بدون نیاز به جدا کردن و متصل کردن مکرر کانول.
امکان برقراری دسترسی اضافی برای تزریق داروی اورژانسی یا نمونه‌برداری خون بدون مداخله در تزریقات جریانی که در حال انجام است.
کمک به مدیریت همزمان داروها یا مایعات که نیاز به سرعت یا زمان‌بندی خاص دارند.
پیشگیری از آسیب به دیواره ورید که ممکن است در نتیجه تعویض مکرر کانول ایجاد شود.

هنگام استفاده از یک سه راهی آنژیوکت، بسیار مهم است که تمام اتصالات به درستی و استریل انجام شوند تا از آلودگی‌های میکروبی و انتقال وارد جلوگیری شود. علاوه بر این، باید زمان‌بندی و سازگاری داروهای تزریقی با دقت بررسی شود تا از واکنش‌های دارویی نامطلوب جلوگیری گردد.

هپارین لاک یا صفربند

صفربند آنژیوکت، که گاهی به آن کپسول سالین یا قفل سالین نیز گفته می‌شود، یک تکنیک یا دستگاه است که برای جلوگیری از انسداد و بسته شدن کانول وریدی (آنژیوکت) که برای دسترسی وریدی بیماران استفاده می‌شود، به کار می‌رود. به جای استفاده از هپارین، که در گذشته به طور گسترده‌ای برای حفظ پتانسیل کانول برای تزریق مورد استفاده قرار می‌گرفت، می‌توان از محلول سالین استریل برای همین منظور استفاده کرد.

در مواردی که استفاده از هپارین به دلایل پزشکی مناسب نیست (مانند حساسیت بیماران به هپارین یا خطر بالای خونریزی)، صفربند آنژیوکت با محلول سالین به عنوان یک روش جایگزین استفاده می‌شود.

مشخصات صفربند آنژیوکت

• از محلول سالین استریل برای شستشو و پر کردن کانول وریدی استفاده می‌شود.
• صفربندها محتوی مقدار کمی محلول سالین هستند، معمولا چند میلی‌لیتر.
• شکل ظاهری یک صفربند معمولا کپسول کوچکی است که به آنژیوکت وصل می‌شود.

کاربرد صفربند آنژیوکت

استفاده از صفربند با محلول سالین در مقایسه با هپارین لاک دارای مزایایی است، به ویژه اینکه مانع از در معرض بودن بیمار با هپارین اضافی می‌شود که می‌تواند از نظر پزشکی یک مسئله باشد. همچنین، کاربرد صفربندهای سالین می‌تواند از نظر هزینه مقرون به صرفه‌تر باشد.

• جلوگیری از انسداد کانول وریدی توسط لخته‌های خون.
• روشی غیرهپارینی برای حفظ پتانسیل آنژیوکت برای دسترسی‌های آتی.
• کمک به کاهش خطر عفونت‌های مرتبط با کانول وریدی.