سرنگ های ساده و لوئرلاک

سرنگ ساده و لوئرلاک چیست؟

سرنگ های ساده و لوئرلاک، برای تزریق دارو و مایعات به بدن و یا خونگیری از رگ مورد استفاده قرار می گیرند و متشکل از یک درپوش هستند که به جلوگیری از نشت دارو کمک می کنند. از سرنگ ها در بسیاری از تخصص ها برای رساندن مایعات به مکانی با مشکل دسترسی، مورد استفاده قرار می گیرد. انواع مختلفی از سرنگ ها، در اندازه ها و مواد مختلف وجود دارد. هر یک به طور خاص برای انجام یک کار خاص طراحی شده است.

مشخصات و کاربرد سرنگ

سرنگ ها به طور کلی یک پمپ رفت و برگشتی ساده که متشکل از یک پیستون و سر سوزن است هستند. اگر چه در سرنگ های مدرن امروزی، در واقع یک پیستون است که محکم درون یک لوله به نام استوانه قرار می گیرد. پیستون سرنگ را می توان بصورت خطی کشیده و در امتداد داخل لوله فشار داد و به سرنگ اجازه می دهد دارو و هر مایعی را از طریق روزنه تخلیه در انتهای لوله گرفته و خارج کند.

در انتهای باز سرنگ ممکن است یک سوزن زیر پوستی، یک نازل یا لوله برای هدایت جریان به داخل استوانه آن نصب شود. از سرنگ ها به طور مكرر جهت تزریق داخل وریدی و یا خونگیری استفاده می شود. از این وسیله برای مکش یا تزریق تركیباتی مانند چسب یا روان كننده و ترسیم و اندازه گیری مایعات نیز استفاده می گردد.

از سرنگ های پزشکی گاهی اوقات بدون سوزن برای مصرف خوراکی داروهای مایع به کودکان خردسال یا حیوانات یا شیر دادن به حیوانات کوچک خردسال استفاده می شود، زیرا دوز مایع را می توان به طور دقیق اندازه گیری کرد و به راحتی دارو را در دهان فرد مورد نظر قرار داد.

تزریق چیست؟

تزریق روشی است برای تزریق فرم مایع استریل دارو به بافتهای بدن در زیر پوست، معمولا با استفاده از یک سوزن یا لوله تیز و توخالی. اکثر افرادی که به خدمات بهداشتی دسترسی دارند، در برخی از دوره های زندگی خود تزریق می کنند، مانند واکسیناسیون کودکان یا درمان پزشکی.

از تزریق معمولا برای داروهایی استفاده می شود که باید سریع عمل کنند یا به خوبی در سیستم هضم جذب نمی شوند. برخی از داروها را می توان به صورت تزریق طولانی مدت، معروف به تزریق دپو انجام داد. مقداری از داروهای ترشح آهسته در طی چند هفته یا حتی ماهها به بدن تزریق می شود و به طور مداوم جذب می شود.

تزریق دپو فقط برای داروهای خاص در دسترس است اما می تواند برای افرادی که به یاد آوردن مصرف دارو برایشان دشوار است یا شرایطی که دوز فراموش شده می تواند مشکلات جدی ایجاد کند، مفید است. داروهای ضد بارداری هورمونی یا برخی داروهای روانپزشکی ممکن است به عنوان تزریق دپو تزریق شود.

انواع تزریق

یکی از راه های توصیف تزریق، مسیر یا نوع بافت بدن است که در آن تجویز می شود. متداول ترین نوع تزریق ها:

تزریق زیر جلدی (SC)

تزریقات زیر جلدی تزریقاتی هستند که دارو را به لایه چربی زیر پوست می رسانند. این موارد را می توان با سوزن های ریز و کوچک تجویز کرد و بنابراین حداقل ناخوشایند است. گاهی اوقات، تزریق مکرر SC می تواند توده های کوچکی ایجاد کند که در زیر پوست احساس می شود. هنگام تزریق بعدی باید از این مناطق خودداری شود زیرا میزان جذب غیرقابل پیش بینی است.

تزریق عضلانی (IM)

تزریق عضلانی تزریق به عضله است. آنها به طور سنتی در ربع فوقانی و باسن انجام می شوند، اما برخی تزریقات عضلانی نیز می توانند در ران یا بازو انجام شوند. ماهیچه ها عروقی هستند. آنها رگ های خونی کافی دارند و این بدان معنی است که داروهایی که به عضله داده می شوند سریع جذب می شوند. برای رسیدن به عضله گاهی سوزن های طولانی تر لازم است، بنابراین ممکن است تزریق IM راحت تر از تزریق زیر جلدی باشد.

تزریق داخل وریدی (IV)

تزریق وریدی دارو را مستقیما به داخل ورید منتقل می کند. داروهایی که از طریق تزریق IV تزریق می شوند، معمولا از طریق یک کانول یا آنژیوکت انجام می شوند تا اطمینان حاصل شود که دارو به داخل ورید مجاری تزریق می شود و از نشت دارو به سایر بافت ها جلوگیری می شود. از نظر تاریخی، تزریق IV بیشتر به طور مستقیم با سوزن انجام می شد اما خطر تجویز نادرست بیشتر از یک کانول نصب شده و برافروخته است. بعلاوه، برخلاف کانول، نمی توان سوزن ها را برای تجویز دارو در آینده رها کرد.

تزریق داخل جلدی

این نوع تزریقاتی است که در بین لایه های پوست انجام می شود. این مسیر معمولا در مواقعی که به واکنش موضعی نیاز است، به عنوان مثال با برخی واکسیناسیون، آزمایش آلرژی یا آزمایشات برای تعیین تماس قبلی با برخی از عفونت ها، استفاده می شود. به طور کلی، افرادی که به روز هستند و واکسیناسیون معمول کودکان را انجام می دهند، تزریق داخل پوستی را تجربه کرده اند.

خطرات و عوارض احتمالی تزریق

عفونت

هر روشی که شامل سوراخ شدن پوست باشد، خطر کمی برای ورود میکروب به بدن را دارد. بنابراین همیشه خطر ابتلا به عفونت وجود دارد. این خطر را می توان با تمیزکاری مناسب و استفاده از روشهای آسپتیک و بدون لمس به حداقل رساند. نقاط دسترسی کاشته شده مانند کانول های وریدی باید به طور منظم از نظر علائم عفونت کنترل شوند و حداکثر مدت استفاده که معمولا سه روز است داشته باشند. عفونت های موضعی در بافت های عمیق تر می توانند آبسه ایجاد کنند. یک اتاق مایع یا چرک مملو از بدن که ممکن است به آنتی بیوتیک و تخلیه جراحی نیاز داشته باشد.

استریل نگه داشتن داروها قبل از تجویز بخش مهمی در تهیه و تجویز تزریقات است و به کاهش خطر عفونت های جدی کمک می کند. بعضی از داروها به صورت مایع استریل به صورت ویال های شیشه ای یا پلاستیکی در می آیند، در حالی که برخی دیگر به صورت پودری تهیه می شوند که باید با آب استریل یا نمک بازسازی شود. هر مرحله از فرآیند در یک محیط تمیز انجام می شود و تمام تجهیزات مورد استفاده برای تزریق در صورت بسته بندی یکبار مصرف و استریل هستند.

واکنش

تقریبا همه داروها خطر واکنش نامطلوب را دارند. این می تواند از یک واکنش آلرژیک جزئی تا آنافیلاکسی نیاز به درمان فوری پزشکی داشته باشد. اکثر داروهای دارای مجوز باید توسط بسیاری از افراد به خوبی تحمل شوند، اما همه داروها لیست خاص خود را از عوارض جانبی دارند. بعضی از داروها برای محل تزریق تحریک کننده هستند و ممکن است پس از تجویز قرمزی، درد یا تورم موضعی داشته باشند. داروهای وریدی که تحریک کننده رگ هستند نیز ممکن است باعث التهاب ورید شوند.

درد

هر سوراخ یا سوراخ کننده پوست می تواند ناراحت کننده باشد، اما استفاده از کوچکترین سوزن ممکن و اطمینان از تبخیر کامل پاک کننده های پوسته بر پایه الکل قبل از تزریق باید درد را به حداقل برساند. خطر اندکی وجود دارد که تزریق عضلانی به عصب برخورد کند و باعث آسیب طولانی مدت شود، اما وقتی از روش تزریق مناسب استفاده می شود و مکان های تزریق با دقت انتخاب می شود خطر کم است.

خطای مدیریت

یک احتمال کوچک وجود دارد که ممکن است به طور تصادفی یک نوع تزریق در نوع بدن نادرست انجام شود یا نشت کند. از آنجا که عضلات دارای رگهای خونی هستند، این امکان وجود دارد که تزریق عضلانی از طریق ورید انجام شود. این احتمال با کشیدن مجدد با سرنگ پس از قرار دادن کاهش می یابد تا بررسی شود که هیچ خونی قابل برداشت نیست. داروهایی که به صورت داخل وریدی تجویز می شوند می توانند از داخل ورید خارج شوند و یا یک کانول وریدی نادرست جایگزین شود، به این معنی که دارو یا مایعات به فضای اطراف رگ ها، عضله یا چربی زیر جلدی نشت می کنند.

این می تواند باعث جذب دوز اشتباه دارو شود یا می تواند به معنای غیر قابل پیش بینی بودن جذب باشد. برخی از داروها هنگام نشت از رگ می توانند بسیار تحریک کننده باشند و حتی می توانند به ناحیه محلی آسیب جدی وارد کنند. داروهایی که به عنوان تحریک کننده شناخته می شوند باید به صورت رقیق یا در حالت ایده آل فقط در یک رگ بزرگ با جریان خون مناسب تجویز شوند. همچنین احتمال تزریق ناخواسته داخل شریانی داروها بسیار کم است. یعنی آمپولی که برای تزریق ورید به داخل رگ تزریق می شود. این می تواند مشکلات جدی ایجاد کند، اما خوشبختانه بسیار نادر است.

آسیب های سوزنی

آسیب های سوزنی یکی از شایع ترین آسیب های شغلی است که توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی متحمل می شود و پرستاران سیاست ها و روش هایی را برای کاهش خطر و کنترل اقدامات انجام شده پس از یک آسیب شدید دارند. ابزارهای تیز استفاده شده در تهیه یا تجویز داروها در جعبه های مخصوص به نام سیفتی باکس ریخته می شود تا خطر آسیب های سوزنی را برای همه افراد درگیر در این فرآیند کاهش دهد.

متخصصان مراقبت های بهداشت فردی سیاست های محلی را در مورد دفع صحیح مواد تیز و زباله های بالینی دنبال می کنند. سوراخ شدن توسط سوزنی که توسط شخص دیگری استفاده شده است، خطر انتقال بیماری های منتقله از طریق خون مانند هپاتیت و ایدز را به همراه دارد، بنابراین بیشتر تجهیزات مورد استفاده در تزریقات در حال حاضر یکبار مصرف هستند و در شرایط استریل بسته بندی می شوند.

سایزهای سرنگ

سرنگ های تزریق معمولا در سایز های 2.5 و 5 و 10 و 20 و 50 سی سی موجود هستند. یک نوع سرنگ هم به نام گاواژ موجود است که بیشتر برای غذا رسانی به بیماران مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع سرنگ

سرنگ های تزریقی به طور کلی در دو مدل ساده (لوئراسلیپ) و پیچی (لوئرلاک) در سایزهای مختلف و برای کاربرهای گوناگون تولید و عرضه می گردند. یک نوع سرنگ کوچک به نام سرنگ انسولین در دو اندازه نیم و یک واحدی نیز موجود است که بیشتر برای تزریق انسولین به بیماران دیابتی کاربرد دارد. البته از این سرنگ در تزریقات مایعات در عمل های زیبایی و مختلف استفاده می شود.

سرنگ ساده یا لوئراسلیپ

سرنگ‌های “لوئراسلیپ” یا “Luer Slip” نوعی از سرنگ‌ها هستند که در آن‌ها نوک سرنگ به شکلی طراحی شده است که سوزن را می‌توان به راحتی با فشار وارد کردن (به جای پیچاندن) به آن وصل کرد. این نوع اتصال به‌طور کلی برای تزریقاتی که نیاز به فشار زیادی برای وارد کردن دارو ندارند مناسب است. در ادامه، ویژگی‌های و کاربردهای سرنگ لوئراسلیپ را توضیح می‌دهم:

ویژگی‌ها:

1. **اتصال آسان**: نوک لوئراسلیپ طوری طراحی شده که سوزن‌ها و تجهیزات دیگری که دارای پایه لوئر هستند به راحتی متصل شوند.

2. **استفاده رایج**: متداول‌ترین نوع سرنگ‌ها هستند و در بسیاری از کاربردهای پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

3. **اتصال ایمن**: اتصالات به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که کمتر دچار نشت یا جداشدن ناگهانی شوند.

4. **تنوع در اندازه**: در سایزهای مختلف موجود هستند تا دوزهای مختلفی از دارو را بتوان با آن‌ها تزریق کرد.

کاربردها:

1. **تزریقات پزشکی**: برای ورود مستقیم داروها به جریان خون از طریق تزریق عضلانی، زیر پوستی یا داخل وریدی.

2. **آزمایشگاه‌ها**: برای انتقال مایعات به داخل یا خارج از ظروف در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی.

3. **تغذیه وریدی**: ممکن است برای مواردی مانند تغذیه وریدی که در آن داروها یا مغذی‌ها به‌طور مستقیم به جریان خون وارد می‌شوند، مورد استفاده قرار گیرند.

4. **کشاورزی و دامپزشکی**: متداول در تزریقات دامپزشکی و حتی در برخی کاربردهای کشاورزی برای تزریق مواد شیمیایی کوچک یا محلول‌های مغذی به گیاهان.

نکات ایمنی:

1. **آموزش**: کاربران باید در زمینه استفاده صحیح از سرنگ‌های لوئراسلیپ آموزش ببینند تا از اتصال محکم و ایمنی اطمینان حاصل شود.

2. **چک کردن اتصال**: قبل از تزریق باید اتصال سوزن به سرنگ را چک کنند تا از جایگذاری صحیح آن مطمئن شوند.

3. **استریلیته**: همیشه قبل از استفاده باید اطمینان حاصل کنید که سرنگ و سوزن استریل هستند تا از ورود عوامل عفونی به بدن جلوگیری شود.

4. **دور اندازی مناسب**: پس از استفاده، سرنگ‌ها و سوزن‌ها باید به شکل ایمن دور انداخته شوند تا خطر ورود به دست کودکان یا سایرین و خطر عفونت را به حداقل برسانند.

سرنگ پیچی یا لوئرلاک

سرنگ‌های “لوئرلاک” (Luer Lock) نیز مانند سرنگ‌های لوئراسلیپ، برای تزریقات پزشکی استفاده می‌شوند، اما تفاوت اصلی آن‌ها در نوع اتصالی است که برای متصل کردن سوزن به سرنگ به کار می‌رود. سرنگ های پیچی یا لوئرلاک نیاز به پیچ خوردگی و سر جای خود قفل شدن سوزن دارند و یک سوزن ایمن تر به سرنگ ارائه می دهند. در اینجا به توضیح ویژگی‌ها و کاربردهای این نوع سرنگ می‌پردازیم:

ویژگی‌ها:

1. **اتصال محکم**: سرنگ‌های لوئرلاک دارای یک سیستم پیچ خور قفل دار هستند که امکان اتصال محکم و ایمن سوزن یا دیگر تجهیزات پزشکی را فراهم می‌کند.

2. **کاهش احتمال نشتی**: به دلیل نوع اتصال، احتمال نشتی مایع و یا جدا شدن ناخواسته سوزن از سرنگ کاهش می‌یابد.

3. **استفاده در فشار بالا**: برای تزریقاتی که نیاز به فشار بالا دارد، مانند تزریق داخل رگی یا هنگام استفاده از مواد غلیظ، مناسب است.

4. **استفاده مکرر**: برای کاربردهایی که نیاز به تغییر سوزن بین تزریقات متعدد دارند، مناسب است زیرا اتصال قفل دار، تعویض و باز و بسته شدن مکرر را تحمل می‌کند.

کاربردها:

1. **تزریقات پزشکی**: برای تزریق داروها به روش‌های داخل عضلانی، زیر پوستی، و داخل وریدی، به ویژه در شرایطی که اتصال ایمن و محکم مورد نیاز است.

2. **تجهیزات پزشکی**: به‌کارگیری تجهیزات مختلف مانند فیلترها، انواع مختلف سوزن‌ها، یا شیرهای تغییر مسیر به دلیل اتصال قفلی مطمئن.

3. **تزریق داروهای غلیظ یا مایعات با فشار بالا**: به دلیل استحکام اتصال، برای تزریق موادی با ویسکوزیته بالا یا نیاز به فشار بالا برای ورود به سیستم بدن مناسب است.

4. **آزمایشگاه**: در آزمایشگاه‌ها برای عملیات دقیق انتقال مایع که نیاز به اتصال محکم دارند، مفید هستند.

نکات ایمنی:

1. **اطمینان از اتصال**: همیشه باید پیش از تزریق، اطمینان حاصل کنید که سوزن یا اتصال دهنده به درستی و محکم به سرنگ بسته شده است.

2. **چک کردن سترونی**: تأیید کنید که سرنگ و سوزن پیش از استفاده استریل هستند تا از عفونت جلوگیری شود.

3. **دور اندازی ایمن**: سرنگ‌ها و سوزن‌ها باید پس از استفاده در جعبه‌های مخصوص تیز و برنده دور انداخته شوند تا از آسیب‌رسانی و عفونت جلوگیری کنند.

برای استفاده از سرنگ لوئرلاک، کاربران باید آموزش‌های لازم را دریافت کنند تا بتوانند به شکل ایمن و موثر از آنها استفاده نمایند.

سرنگ انسولین

سرنگ های انسولین دارای یک سوزن نازک کوتاه برای جلوگیری از درد و کبودی هنگام تزریق انسولین هستند. برخلاف سرنگ های معمولی، اندازه موجود در بدنه آن به جای میلی لیتر یا سی سی در واحد انسولین اندازه گیری می شوند.

سرنگ انسولین BD

سرنگ‌های انسولین شرکت BD (Becton, Dickinson and Company) برای تزریق انسولین به بدن بیماران دیابتی طراحی شده‌اند. این سرنگ‌ها دارای ویژگی‌های خاصی برای استفاده آسان و دقیق‌تر هستند. کاربردهای آن‌ها عبارتند از:

• 1. تزریق دوزهای دقیق انسولین: برای افرادی که به انسولین وابسته هستند، می‌توانند با کمک سرنگ‌های انسولین BD مقادیر دقیقی از دارو را تزریق کنند.
• 2. تزریق زیرپوستی: سرنگ‌های انسولین BD به‌خصوص برای تزریق زیرپوستی، جایی که انسولین بیشترین جذب را دارد، مناسب هستند.
• 3. استفاده آسان برای کودکان و بزرگسالان: معمولاً دارای مقیاس‌های واضح و خط‌های علامت‌گذاری برای تسهیل در تشخیص دوزها هستند.
• 4. استریل و بدون نیاز به استریلیزاسیون مجدد: این سرنگ‌ها پیش‌استریل شده‌اند و آماده استفاده هستند.
• 5. مناسب برای استفاده تک‌بار: به منظور جلوگیری از عفونت و انتقال بیماری، توصیه می‌شود هر سرنگ تنها یک بار استفاده شود.
• 6. دارای سوزن‌های ریز با آسیب ناچیز به پوست: سوزن‌های موجود در این سرنگ‌ها معمولاً بسیار نازک هستند تا تزریق کمترین درد را داشته باشد.
• 7. قابلیت انتخاب اندازه و ظرفیت سرنگ: BD سرنگ‌های انسولین را در اندازه‌ها و مدل‌های مختلفی ارائه می‌دهد تا نیازهای مختلف بیماران را برآورده کند.
• 8. مقرون به صرفه و در دسترس: این سرنگ‌ها عموماً در بسته‌های چندتایی عرضه می‌شوند و به سادگی در داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های تخصصی موجود هستند.
• 9. کمک به کنترل گلوکز خون: استفاده مناسب از سرنگ‌های انسولین به بیماران کمک می‌کند تا سطح گلوکز خون خود را کنترل کنند و با مدیریت دیابت به زندگی سالم‌تری دست یابند.

مهم است که قبل از استفاده از سرنگ‌های انسولین BD با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید تا راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید. همچنین، بیماران باید دستورالعمل‌های استفاده و دور ریز سرنگ‌ها را به دقت رعایت کنند تا از مشکلات بهداشتی جلوگیری شود.

سرنگ های زیر پوستی

نوع سرنگی است که بیشتر در سطح بیمارستان و مراکز درمانی استفاده می شود. ما گروه عمومی سرنگ ها را با یک سوزن توخالی فراخوانی می کنیم که می تواند برای انتقال داروها به صورت داخل وریدی، داخل شریانی، عضلانی و زیر جلدی استفاده شود. این سرنگ ها می توانند در موارد مختلفی ارائه شوند که اندازه سوزن و یا میلی لیتر حاوی آن متفاوت باشد.

قسمت های مختلف سرنگ

انواع سرنگ که ذکر شد قطعات مختلفی دارند که عبارتند از:

• سوزن: که به نوبه خود دارای سه قسمت است. لومن ، مورب و دسته:
• دسته بدنه فلزی سوزن است که بسته به نوع سرنگ مورد استفاده  نوع تزریق و بیمار انتخاب می شود.
• لومن قسمت توخالی است که در داخل دسته قرار دارد.
• و مورب نوک سوزن است که می تواند انواع مختلفی از لبه داشته باشد.
• ستون: داخل سرنگ است که امکان پر کردن یا تخلیه لوله را فراهم می کند. این قسمت از لوله خارج می شود تا بتوان با آن کار کرد.
• لوله: این پوشش از پیستون است و مایع را در داخل سرنگ نگه می دارد. ابعاد این به میلی لیتر اندازه گیری می شود و بسته به اندازه آن می تواند از 0.5 میلی لیتر تا 55 میلی لیتر باشد.
• درپوش: این فقط پوششی است که از سوزن محافظت می کند تا از آلودگی جلوگیری کند.
• اتصال دهنده: این قطعه کوچک پلاستیکی است که معمولاً رنگی است و اجازه می دهد سوزن به لوله متصل شود.

حجم سرنگ ها

مقدار مایعی که یک سرنگ می تواند در خود نگه دارد بر حسب میلی لیتر اندازه گیری می شود که می توان آن را سانتی متر مکعب نیز نامید. این مقیاس به طور جهانی برای اندازه گیری داروها و سایر مایعات مورد استفاده در حوزه بهداشت استفاده می شود. بیشترین نوع سرنگ مورد استفاده 3 میلی لیتر است. اگرچه اندازه های مختلف زیادی وجود دارد. از سرنگ های 0/5 میلی لیتر تا بزرگترین سرنگ های 55 تا 60 میلی لیتری.

تنها سرنگی که از این نوع اندازه گیری استفاده نمی کند، سرنگ انسولین است. چیزی به نام واحد اینها را اندازه می گیرد. به این دلیل که مقداری که این سرنگ می تواند داشته باشد کمتر از 1 میلی لیتر است. می توان گفت که 1 تا 50 واحد برابر با 0.5 میلی لیتر است. و از 51 تا 100 واحد برابر با 1 میلی لیتر است.